Trong nửa đầu tháng 9/2024, bà con trồng lúa tại Điện Biên, Sơn La, Thái Nguyên, Thanh Hóa, Nghệ An, Quảng Bình, Thừa Thiên Huế, Quãng Ngãi, Khánh Hòa, Quảng Nam, Gia Lai, Đà Nẵng, Bạc Liêu cần đề phòng rầy nâu hại lúa.Rầy chích hút nhựa ở bẹ lá lúa làm lá bị héo vàng, cây lúa sinh trưởng kém, nếu mật độ rầy cao có thể làm cây lúa bị khô cháy và chết. Ngoài ra, vết thương do rầy chích hút sẽ mở đường cho nhiều loại nấm bệnh tấn công
Rầy nâu là đối tượng nguy hiểm thường gây hại ở giai đoạn lúa trổ, đặc biệt gây hại nặng khi lúa vào chắc xanh – chín.
Trong bài viết hôm nay, chúng tôi sẽ đề cập chi tiết các biểu hiện gây hại của rầy nâu trên lúa và đưa ra các biện pháp phòng trừ hiệu quả, cùng 1 số thuốc bảo vệ thực vật có thể sử dụng trên đồng ruộng.
Biểu hiện gây hại của rầy nâu trên lúaRầy nâu dùng vòi để chích hút nhựa cây khiến cây lúa bị khô héo. Khi rầy nâu chích vào lúa, chúng để lại trên lá, thân 1 vệt nâu cứng, cản trở sự luân chuyển nước và chất dinh dưởng, thân (lá) bị khô héo (cháy rầy).
Hàng năm ở Miền Bắc có 7 - 8 đợt rầy, trong đó đáng lưu ý là đợt 2 - 3 hại lúa đông xuân vào tháng 4 và tháng 5; đợt 6 hại lúa mùa vào trung tuần tháng 9 đến đầu tháng 10. Miền Nam có thể lên đến 12 đợt/năm.
Ngoài ra rầy nâu còn là môi giới truyền bệnh virus bệnh lúa cỏ, lùn xoắn lá.
Điều kiện thích hợp để phát sinh, phát triển rầy nâu trên ruộng lúaNhiệt độ thấp, ẩm độ cao, thức ăn phong phú thì xuất hiện dạng cánh ngắn nhiều và ngược lại.
Dạng cánh ngắn có thời gian sống dài, tỷ lệ cái/ đực cao, số lượng trứng cao hơn loại cánh dài; hơn nữa, rầy cánh ngắn đẻ trứng sớm hơn do vòng đời ngắn hơn rầy cánh dài. Vì thế khi rầy cánh ngắn xuất hiện nhiều thì hiện tượng "cháy rầy" dễ xảy ra.
Hàng năm ở Miền Bắc có 7 - 8 đợt rầy, trong đó đáng lưu ý là đợt 2 - 3 hại lúa đông xuân vào tháng 4 và tháng 5; đợt 6 hại lúa mùa vào trung tuần tháng 9 đến đầu tháng 10. Miền nam có thể lên đến 12 đợt/năm.
Rầy nâu hại nặng trên các giống lúa nhiễm rầy, lúa lai; ruộng lúa trũng, xanh tốt, cấy dày, bón nhiều đạm.
Biện pháp phòng ngừa rầy nâu hại lúa- Vệ sinh đồng ruộng sạch sẽ; làm sạch cỏ ven bờ ruộng và ở mương/máng dẫn nước tưới; tiêu hủy nhổ bỏ lúa chét, cỏ lồng vực, cỏ đuôi phụng, cỏ chác, lúa cỏ,…
- Sử dụng các giống lúa kháng rầy; gieo sạ, cấy lúa theo thời vụ khuyến cáo của cơ quan chuyên môn ở địa phương để tránh được thời điểm rầy có mật độ cao nhất trong 20 ngày đầu sau gieo hoặc cấy.
- Đất ruộng phải được cày bừa kỹ, san phẳng mặt ruộng trước khi gieo, cấy.
- Cấy lúa với mật độ vừa phải, bón phân cân đối NPK.
- Tạo môi trường thuận lợi cho thiên địch của rầy phát triển.
- Gieo mạ xa nơi ánh sáng đèn, nơi nhiều cỏ dại.
Biện pháp trừ rầy nâu an toànCó thể thả vịt vào ruộng lúa để diệt rầy.
Biện pháp trừ rầy dùng thuốc bảo vệ thực vậtTrong trường hợp chưa có virus xuất hiện: Khi ấu trùng tuổi 3 xuất hiện, phun thuốc trừ sâu hóa học nếu xuất hiện ít nhất 10 con trên một tép lúa hoặc khi phát hiện rầy nâu trên đồng ruộng với mật độ trên 1.000 con/m² (giai đoạn trước trỗ); trên 2.000 con/m² (giai đoạn sau trỗ) thì phải phun thuốc trừ rầy.
Nếu ruộng có cây bị bệnh virus thì mật độ rầy cám (rầy tuổi 1, 2) từ 15 - 20 con/khóm lúa cần phun thuốc diệt rầy và thường xuyên theo dõi khuyến cáo của cơ quan chuyên môn ở địa phương.
Một số hoạt chất bảo vệ thực vật diệt rầy nâu có thể sử dụng:
+ Azadirachtin
+ Azadirachtin 5.00g/l +Matrine 4.00g/l
+ Beauveria bassiana 1x109 bào tử/g + Metarhizium anizopliae 0.5x109 bào tử/g
+ Buprofezin
+ Etofenprox
Ban biên tập