Chọn cây lấy cành ghép
Cây lấy cành ghép là cây đầu dòng hoặc vườn cây đầu dòng được trồng bằng cây con nhân giống vô tính từ các giống mắc ca đã được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn công nhận.
Hiện có các giống: OC, 246, 816, 842, 849, Daddow, 695, 741, A38, QN1, A16; H2 (giống này không được công nhận nhưng cho năng suất cao ở một số vùng trồng)
Đối với cây đầu dòng: Yêu cầu cây sinh trưởng khỏe, năng suất cao, ít hoặc không hoặc ít bị nhiễm sâu bệnh hại nghiêm trọng.
Đối với vườn cây đầu dòng: Yêu cầu tuổi vườn phải từ 3 năm tuổi trở lên. Vườn cây sinh trưởng khỏe, không hoặc ít bị nhiễm sâu bệnh, độ đồng đều cao và đặc biệt là phải đúng giống.
Thời gian khai thác cành ghép nên thực hiện trong 15 năm đầu ở vườn cây đầu dòng.
Cây đầu dòng mắc ca.
Chọn cành ghép
Chọn cành thứ cấp (cấp 2, cấp 3) trong tán cây, nơi nhận được ánh sáng đầy đủ. Không lấy cành khuất tán, cành vượt, cành bị sâu bệnh.
Chọn những cành đã hóa gỗ, không quá già, có tuổi 1 - 1,5 năm. Cành có đường kính 0,7 - 1,0 cm tương đương hoặc nhỏ hơn đường kính gốc ghép ở vị trí cách mặt bầu 25 - 35 cm. Vỏ cành có màu nâu sẫm hoặc xanh xám, có mắt lá càng dày càng tốt.
Số cành ghép được lấy trên mỗi cây trong năm tùy theo cấp tuổi của cây, ở cấp tuổi 3 - 5 chỉ nên lấy tối đa 100 cành/cây; cấp tuổi 6 - 8 lấy tối đa 200 cành/cây; cấp tuổi 9 - 10 lấy tối đa 400 cành/cây.
Cành ghép.
Kỹ thuật cắt cành ghép
Dùng kéo sắc cắt cành ghép từ cây đầu dòng, chiều dài cành ghép khoảng 30-50 cm. Cắt tất cả các lá trên cành ghép hoặc có thể để lá nhưng cắt bớt 2/3 diện tích mỗi lá.
Cành ghép cắt từ những cây cùng dòng được để riêng sau đó ghép vào từng luống riêng biệt.
Cành ghép được bọc bằng giẻ ướt để bảo quản giữ ẩm, sau đó chuyển về cắt hom và ghép ngay trong ngày. Nếu cành ghép không có lá có thể bảo quản sang ngày hôm sau.
Thời vụ cắt cành ghép thực hiện từ tháng 9 năm trước đến tháng 4 năm sau.
Cành lấy hom mắc ca.
Cành lấy hom đã cắt lá (sử dụng để cắt hom ngay).
Cành lấy hom đã cắt lá nhưng giữ lại phần cuống để bảo quản cho tốt.
Chuẩn bị hom ghép
Dùng kéo cắt cành ghép thành các đoạn hom ghép dài khoảng 6 - 12 cm, có đường kính tương ứng với gốc ghép.
Hom tối thiểu phải có từ một vòng lá trở lên, phần đầu ngọn hom cách vòng lá 1 - 1,5 cm.
Phần đuôi hom cách vòng lá 3 - 4 cm để thuận lợi cho việc vát nêm ghép (nêm ghép thường dài 2 cm), không lấy đoạn hom phần ngọn để ghép. Dùng dao ghép sửa 2 mặt cắt của hom ghép cho nhẵn.
Bó các hom ghép thành từng bó nhỏ theo từng giống, bọc vào túi vải hoặc giấy báo sạch đã nhúng nước ẩm. Sau đó cho vào thùng xốp hoặc bỏ vào túi nilon, ghép đến đâu lấy ra đến đó.
Xử lý hom với thuốc nấm và thuốc kích thích.
Bảo quản hom
Chuẩn bị gốc ghép
Dùng kéo cắt phần ngọn của cây gốc ghép. Vị trí cắt cách mặt bầu đất khoảng 25 - 35 cm.
Dùng kéo cắt 2 - 3 vòng lá gần vị trí cắt của gốc ghép, để lại các vòng lá dưới thấp.
