Chuẩn bị vật dụng gieo, ươm
Tuỳ theo loại cây sen đá bạn muốn trồng và diện tích nơi đặt chậu mà lựa chọn loại chậu có kích thước phù hợp.
Nếu chọn kích thước chậu nhỏ để gieo hạt hoặc ươm từng cành, lá sẽ tốn chậu và tốn giá thể.
Bạn nên gieo hạt chung hoặc ươm cành, lá trong một chậu, khay, thùng xốp có diện tích đủ rộng để khoảng cách gieo hạt và trồng lá, cành không quá sát nhau.
Độ sâu của vật dụng gieo, ươm tối thiểu là 10 cm, có lỗ thoát nước ở dưới đáy.
Chuẩn bị giá thể để gieo, ươm
Giá thể gieo, ươm phải đảm bảo được độ tơi xốp, thoát nước tốt để cây không bị úng và đầy đủ dinh dưỡng.
Gợi ý 2 công thức để trộn giá thể như sau:
Cách 1: 1 phần đất pha cát vàng + 1 phần mùn cưa + 1 phần xơ dừa.
Cách 2: 1 phần cát vàng hoặc 1 phần đất nền + 5 phần tro hoặc trấu hun + 1 phần phân bò hoặc 1 phần phân vi sinh + 1 phần xỉ than đã qua xử lý.
Đất nền được lựa chọn từ đất vườn, đất ruộng lúa, đất phù sa ven sông. Đất sạch, không lẫn tạp lá, cây cỏ…
Hỗn hợp giá thể ươm cây giống có thể chọn như sau:
3 phần mùn dừa (đã qua xử lý) + 1 phần phân hữu cơ + 3 phần trấu.
Hoặc 5 phần tro trấu + 1 phần phân bò.
Hoặc 5 phần tro + 1 phần đất pha cát + 1 phần phân bò.
Hoặc 5 phần tro + 1 phần xỉ than đã qua xử lý + 1 phần đất pha cát + 0,5 phần phân bò + 0,5 phần phân Dynamic.
Giá thể gieo hạt, ươm cây bạn có thể mua ở cửa hàng bán cây cảnh.
Đưa giá thể vừa trộn cho vào vật dụng gieo, ươm với độ cao bằng 3/4 chậu.
Chuẩn bị hạt giống, cây giống
Chuẩn bị hạt giống (nếu gieo hạt)
Bạn nên chọn mua hạt giống tại các cửa hàng uy tín để có được hạt giống tốt, giúp tỷ lệ nảy mầm cao, khả năng sinh trường và phát triển tốt.
Tuy nhiên, bạn cần phải xử lý hạt giống trước khi gieo trồng như sau:
Chuẩn bị nước ngâm có độ ấm vừa phải (2 phần nước nóng, 3 phần nước lạnh).
Ngâm hạt vào trong nước từ 10 - 15 tiếng, với hạt kích thước nhỏ quá thì không cần ngâm mà gieo luôn.
Chuẩn bị lá, ngọn/mầm làm nguyên liệu nhân giống (nếu ươm cây từ lá, ngọn/mầm)
Thời gian chuẩn bị: Trước giâm 2 - 4 ngày.
Chọn cây giống mẹ
Chọn những cây sen đá đã trưởng thành và khỏe mạnh, cây thân cao, không bị bệnh, lá không bị úng, nấm… để lấy lá, cành và thân.
Chuẩn bị lá
Tiến hành tách những lá từ dưới gốc cây trở lên. Chọn lá lành lặn, không sâu bệnh, không bị úng để nhân giống.
Cách ngắt lá: Một tay giữ lấy thân cây mẹ, một tay nhẹ nhàng đưa lá sang 2 bên cho đến khi tách được lá ra khỏi thân.
Lưu ý lá được tách phải còn nguyên vẹn, phần ở nách lá phải còn dính theo lá, phần này rất quan trọng vì rễ và đâm chồi sẽ mọc ra từ đó.
Sau khi tách, đặt lá ở những nơi khô ráo, thoáng mát, đợi vết cắt khô và lành lặn rồi mới để chúng tiếp xúc với đất.
Thời gian để vết cắt khô thường 2 - 4 ngày. Việc này vừa để vết thương của cây lành lặn, tránh sự xâm nhập của vi khuẩn, vừa để kích thích khả năng ra rễ của lá.
Tránh phơi nắng trực tiếp sẽ làm lá héo hoặc nơi không khí có độ ẩm cao dễ khiến lá bị úng.
Chuẩn bị ngọn, mầm sen đá
Có 2 nguồn lấy ngọn, mầm để giâm
Từ cây bạn đã lấy lá để giâm, phần ngọn được cắt làm nguyên liệu nhân giống. Với những cây sen đá có cành dài (sen cam, ngọc đứng, đá đỏ,…), sau khi cắt ngọn, mầm, ta phơi nơi thoáng 3 - 4 hôm cho khô vết cắt.
Hoặc bạn tách mầm sen đá mọc từ phần gốc của cây mà bạn đã cắt ngọn. Cách này bạn phải thực hiện trước đó 1 - 2 tháng.
Gốc cây sau khi cắt ngọn tiếp tục chăm sóc, sau 1 vài tuần mầm mọc ra từ nơi bạn vừa ngắt lá. Sau 1 - 2 tháng những mầm này lớn lên, cứng cáp bạn tách ra làm nguyên liệu nhân giống.
Ngọn/mầm sau khi cắt hoặc tách ra khỏi thân được để ở những nơi khô ráo, thoáng mát, đợi vết cắt khô và lành lặn rồi mới đem giâm. Tránh phơi nắng trực tiếp sẽ làm lá héo hoặc nơi không khí có độ ẩm cao dễ khiến lá bị úng.