Bệnh gỉ sắt hay còn gọi là bệnh rỉ sét trên cây cà phê là một loại bệnh hại hết sức khó lường và có mức độ gây hại nghiêm trọng đến cây cà phê. Bệnh gỉ sắt không chỉ gây ảnh hưởng đến chất lượng trái cà phê trong mùa vụ mà còn là yếu tố quyết định sự sống còn của cả vườn cà phê.
Trong thời gian 2 tuần cuối tháng 11/2024, bà con trồng cà phê tại các tỉnh Kon Tum, Gia Lai, Đắk Lắk, Đắk Nông, Lâm Đồng, Quảng Trị cần lưu ý đề phòng.
Triệu chứng nhận biết bệnh gỉ sắt trên cây cà phêBan đầu, phía dưới mặt lá non và lá đã trưởng thành, xuất hiện những điểm màu trắng đục hoặc những chấm vàng nhạt khi soi dưới ánh sáng mặt trời có dạng vết dầu loang; về sau chấm bệnh sẽ lớn dần.
Vết bệnh phổ biến có dạng tròn, hay bầu dục, đôi khi một vài vết liên kết lại với nhau thành dạng vô định hình.
Khi vết bệnh phát triển ở trên mặt lá thường bị mất màu xanh và mặt dưới lá có một lớp bào tử dạng bột xốp màu vàng da cam.
Nếu bệnh gỉ sắt gây hại nặng, cây cà phê có thể bị rụng hết lá dẫn đến hiện tượng khô cành, kiệt sức, năng suất kém và cây chết.
Nguyên nhân và điều kiện phát sinh gây hại bệnh gỉ sắtNhiệt độ và ẩm độ cao là điều kiện phát sinh bệnh gỉ sắt trên cây cà phê.
Bệnh phát sinh trong điều kiện nhiệt độ và ẩm độ cao, khoảng 19 - 26°C, độ ẩm trên 85%.
Tại miền Bắc, bệnh phát sinh và phát triển vào hai vụ: thu đông và xuân hè. Bệnh nặng nhất vào các tháng 10, 11, 12 và 3, 4 trong năm.
Ở miền Nam, bệnh xuất hiện phổ biến vào mùa mưa. Bệnh phát sinh bắt đầu khoảng tháng 6, phát triển mạnh vào tháng 11 và đạt đỉnh cao vào tháng 12 đến tháng 1 năm sau.
Trong mùa khô, bệnh gỉ sắt tồn tại dưới các vết nâu khô, một số lá trên cây vẫn còn bào tử màu da cam nhưng hầu như bệnh không phát triển.
Cà phê thường trồng dưới tán cây che bóng râm, vụ xuân cà phê trồng dưới bóng râm bệnh phát triển muộn nhưng mức độ bệnh thường nặng hơn.
Vườn cà phê không được tạo hình tỉa cành thông thoáng cũng bị nặng hơn so với vườn được tỉa cành thông thoáng.
Cây cà phê trồng ở đất xấu, nghèo dinh dưỡng, đất quá chua… bệnh cũng phát sinh nhiều. Cà phê dưới 3 năm tuổi bệnh nhẹ hơn hoặc hầu như không bị bệnh.
Cách phòng trừ bệnh gỉ sắt trên cây cà phê hiệu quả
Phòng bệnh:Trồng các giống dòng vô tính Robusta như TR4, TR5, TR6, TR9... hoặc giống cà phê Arabica kháng bệnh như TN1, THA1, Catimor.
Thực hiện trồng đai rừng chắn gió và cần vệ sinh vườn trồng, làm cỏ sạch.
Thường xuyên tỉa cành đảm bảo cho vườn cây thông thoáng, cắt bỏ các cành bị bệnh nặng mang hủy. Vườn bị nặng nên cưa đốn phục hồi.
Ghép giống/dòng vô tính có khả năng kháng bệnh và cho năng suất, chất lượng cao.
Bón phân đầy đủ và cân đối.
Trừ bệnh Cắt bỏ các cành bị bệnh nặng đem đi tiêu hủy. Vườn bị nặng nên cưa đốn phục hồi.
Sử dụng thuốc BVTVƯu tiên sử dụng các thuốc sinh học chỉ sử dụng thuốc hóa học khi mức độ bệnh hại nặng.
Sử dụng thuốc BVTV cần đọc kỹ thông tin trên bao bì và sử dụng theo 4 đúng: Đúng thuốc, đúng lúc, đúng nồng độ liều lượng và đúng cách.
Phun thuốc vào sáng sớm hoặc chiều mát.
Thuốc sinh học: Trichoderma viride
Thuốc hóa học: Hexaconazole; Difenoconazole 125g/l; Azoxystrobin 200g/l+Difenoconazole 125g/l