Việt Nam đang dần thoát khỏi hình ảnh “quốc gia xuất khẩu gạo giá rẻ” để bước vào hành trình mới: nâng giá trị xuất khẩu bằng những sản phẩm chất lượng cao. Trong hành trình ấy, ST25 nổi lên như một hình mẫu cho xu hướng phát triển nông sản bền vững, giá trị gia tăng cao.
Giống lúa ST25 do Doanh nghiệp Tư nhân Hồ Quang Trí (Sóc Trăng) lai tạo đã giành giải “Gạo ngon nhất thế giới” năm 2019 tại Philippines và tái ngôi vương năm 2023. Từ đó, ST25 không chỉ là tên của một giống gạo, mà còn là biểu tượng cho khát vọng nâng tầm gạo Việt trên bản đồ thế giới.
Theo Tổng cục Hải quan, năm 2023, Việt Nam xuất khẩu 16.900 tấn gạo ST25, thu về 16,3 triệu USD, tăng 95% về lượng và 88% về kim ngạch so với năm 2022, trong đó thị trường Mỹ chiếm 43% khối lượng và 47% giá trị. Riêng quý I/2025, khoảng 1.000 tấn ST25 đã được xuất sang Ý, Đan Mạch, Thụy Điển với giá bình quân 1.250 USD/tấn, cao hơn đáng kể so với mức trung bình của thị trường gạo quốc tế. Năm 2024, tổng kim ngạch ST25 sang châu Âu đạt 21.777 tấn, với giá đỉnh 1.400 USD/tấn.
“Việt Nam đã chứng tỏ được vị thế khi gạo ST25 vào được kệ siêu thị Pháp và Đức, mặc dù thị trường này rất khó tính về chất lượng và truy xuất nguồn gốc”, đại diện Hiệp hội Thương mại Việt-Pháp nhận xét.
Thành công ấy đến từ chuỗi giá trị khép kín mà DNTN Hồ Quang Trí xây dựng với 3.500 hộ nông dân Sóc Trăng. Họ thiết lập vùng nguyên liệu đạt chuẩn GlobalGAP, áp dụng công nghệ sấy lạnh, đóng gói chân không và chi đến 10 tỷ đồng mỗi năm cho kiểm nghiệm chất lượng. Kho lạnh, logistic chuyên dụng được đầu tư thêm nhằm đảm bảo hạt gạo giữ nguyên hương vị khi đến tay khách hàng.
Ông Hồ Quang Trí – Giám đốc doanh nghiệp – chia sẻ: “Chúng tôi không chỉ làm gạo ngon, mà còn kiểm soát từng bước – từ gene giống, kỹ thuật canh tác đến xử lý sau thu hoạch và truy xuất nguồn gốc. Đó là chìa khóa giúp ST25 có thể chạm đến các thị trường khó tính nhất.”
Hiệp định EVFTA với mức thuế 0% vào EU tiếp tục mở ra cơ hội cho ST25. Năm 2024, gạo đặc sản Việt vào EU đạt 12,5 triệu USD, trong đó ST25 chiếm 40%. Chiến lược đi lên từ chất lượng thay vì sản lượng đã giúp ST25 ghi dấu ấn, đồng thời tạo động lực cho những dòng gạo đặc sản khác như ST24, Jasmine hữu cơ… tiếp bước hướng ra thế giới.
Gạo ST25 không chỉ là thành tựu của một giống lúa, mà là minh chứng cho con đường đúng đắn: lấy chất lượng làm nền tảng, lấy thương hiệu làm đòn bẩy, và lấy niềm tin người tiêu dùng toàn cầu làm đích đến của nông sản Việt.