Chuẩn bị trước gieo hạt
Chuẩn bị dụng cụ
Để tiết kiệm hạt giống, công chăm sóc cây giai đoạn đầu và tăng độ đồng đều cây, nên sản xuất cây con trong khay xốp hoặc khay nhựa có kích thước 60 x 45 cm với số lượng 72 - 84 hốc/khay.
Khay cần có các lỗ bầu, đường kính 3 - 4 cm.
Trước khi gieo hạt, bạn cần chuẩn bị các vật dụng như: Khay gieo hạt, doa tưới nước.
Khay nhựa gieo hạt.
Chuẩn bị giá thể
Có thể đến cửa hàng bán vật tư nông nghiệp, cửa hàng cây cảnh mua giá thể của công ty đã đóng sẵn để gieo hạt hoặc có thể tự phối trộn từ các vật liệu sau:
Đất sạch: Đất phù sa hoặc đất ải được lấy từ nơi không bị ô nhiễm hóa chất, không có vi sinh vật (nấm, vi khuẩn, virus, tuyến trùng...), không có cỏ dại.
Phân chuồng hoặc phân trùn quế: Phân chuồng đã được ủ hoai mục, không có nguồn nấm bệnh, vi khuẩn.
Cách trộn: Giá thể đóng bầu là hỗn hợp của một số vật liệu chính gồm xơ dừa 30%, phân chuồng hoai mục/phân trùn quế 30%, đất 40%, phân lân 2 - 3 kg/tấn giá thể và vôi 5 - 6 kg/tấn giá thể. Trộn đều các loại hỗn hợp, cho đầy giá thể vào khay và nén nhẹ.
Giá thể sau khi được trộn đều cho vào khay.
Chuẩn bị hạt giống
Nên mua hạt giống tại các cửa hàng bán hạt giống rau có uy tín, xuất xứ rõ ràng. Hạt khi gieo nên ngâm và ủ để hạt nảy mầm nhanh và đồng đều.
Cách ngâm, ủ như sau:
Bước 1: Ngâm nước ấm 40 - 45°C (2 sôi + 3 lạnh) khoảng 15 - 20 phút.
Bước 2: Vớt hạt ra, đãi sạch, loại bỏ hạt lép.
Hạt giống bắp cải.
Bước 3: Để hạt vào khăn bông ẩm (đã vắt ráo) gói lại, cho gói hạt vào bao nilon hoặc hộp nhựa đậy kín miệng để tránh thoát hơi nước.
Bước 4: Theo dõi sau 48 giờ ủ hạt bắt đầu nảy mầm thì đem gieo. Không nên để hạt nảy mầm quá dài, rễ mầm dễ bị gãy trong khi gieo.
Cách gieo hạt
Bước 1: Lấy tay ấn nhẹ vào các lỗ của khay đã lấp kín giá thể ở độ sâu khoảng 0,5 cm. Gieo 1 - 2 hạt/lỗ tùy theo tỷ lệ nảy mầm của hạt. Khi gieo hết khay dùng chính lớp giá thể đã chuẩn bị phủ một lớp mỏng trên bề mặt của hạt.
Ấn tay nhẹ vào các lỗ của khay.
Bước 2: Sau khi khay được gieo hạt, phủ trấu lên bề mặt khay.
Bước 3: Dùng nước sạch tưới đều, tưới đi tưới lại 1 - 2 lần sao cho nước ngấm đều hạt và giá thể.
Lưu ý
Sau khi gieo hạt, không nên để khay trực tiếp lên mặt đất nhằm hạn chế cây con bị nhiễm bệnh và rễ phát triển ra ngoài bầu làm đứt rễ khi nhổ cây. Nên đặt khay trên giàn cao 20 - 80 cm tùy điều kiện. Để khay ở nơi khô thoáng, nhiều ánh sáng mặt trời.
Trời mưa cần che chắn cho cây tránh mưa to làm dập nát cây con.
Có thể sử dụng thùng xốp có đục lỗ và sử dụng các loại giá thể theo tỷ lệ như trình bày ở phần trên để gieo hạt.
Chăm sóc sau gieo
Tưới nước
Khay đã ươm hạt giống phải được giữ ẩm thường xuyên (70 - 80%), đặc biệt giai đoạn đầu khi mới gieo hạt.
Sử dụng nước sạch tưới cho cây. Ở giai đoạn cây con nên dùng ô doa để tưới hoặc nếu sử dụng dây tưới phải có đầu doa.
Trời nắng nóng, độ ẩm thấp, đất khô hanh, có thể tưới 2 lần/ngày. Tưới vào lúc sáng sớm hoặc chiều mát.
Trời rét tùy độ ẩm đất, tưới 1 lần/ngày hoặc 2 lần/ngày. Tưới vào lúc 10 - 11 giờ sáng hoặc 3 - 4 giờ chiều.
Khi tưới nước cho cây con vào buổi chiều thì cần tưới lượng vừa đủ để đến đêm nước trên thân, lá hoàn toàn khô. Tưới đủ để đất ngấm hết nước, không còn đọng lại trên mặt nhằm hạn chế cây bị chết thắt thân.
Trước khi nhổ cây giống 4 - 5 giờ, phải tưới đẫm nước cho đất mềm để nhổ cây không bị đứt rễ hoặc hỏng cây.
Luyện cây
Trước khi nhổ cây 5 - 7 ngày cần giảm nước tưới từ từ đến mức khi còn 2 ngày nữa cây bắt đầu chớm héo thì tưới nhẹ trở lại, để cây không chết, nhưng vẫn ở tình trạng thiếu nước.
Luyện như vậy cây sẽ cứng cáp, khi trồng ra ruộng cây mau bén rễ, tỷ lệ cây sống sẽ cao. Mặt khác, giảm tưới, giá thể co lại sẽ dễ lấy cây ra khỏi khay.
Để đảm bảo cây sạch bệnh khi xuất vườn, trước khi nhổ 2 - 3 ngày phun cho cây giống 1 lần thuốc phòng trừ nấm. Sử dụng thuốc có hoạt chất Azoxystrobin (min 93%), Eugenol (min 99%).
Tỉa cây
Khi cây con được 1 - 2 lá thật tiến hành tỉa, để 1 cây/hốc. Tỉa bỏ các cây xấu, cây nhỏ, cây còi cọc, cây bị sâu bệnh.
Bón phân thúc
Cây ươm không cần bón nhiều phân thúc. Chỉ bón phân thúc khi cây sinh trưởng phát triển kém với lượng như sau:
Phân đạm 0,1 - 0,5% pha với nước sạch (10 - 50 g pha trong 10 lít nước).
Bón thúc tối đa 2 lần (lần 1 khi cây có 2 - 3 lá thật, lần 2 sau lần 1 khoảng 7 - 10 ngày).
Trước khi nhổ đi trồng 10 ngày không được bón thúc. Không nên bón thúc nhiều lần làm cây con quá tốt, non, khả năng chống chịu kém, khi đem đi trồng tỷ lệ sống kém.
Quản lý sâu bệnh hại
Ở giai đoạn vườn ươm thường xuất hiện một số bệnh: lở cổ rễ, thối nhũn… và số loại sâu như: sâu xám, sâu khoang, sâu xanh bướm trắng, bọ nhảy… bạn cần chú ý để phát hiện sớm và phòng trừ kịp thời.
Tiêu chuẩn cây giống đem trồng
Sau khi gieo hạt 20 - 25 ngày, cây con sẽ đạt tiêu chuẩn xuất vườn.
Cây giống tốt có phiến lá tròn, đốt sít, mập, lùn. Cây không bị sâu bệnh.
Cây có 4 - 5 lá thật thì nhổ trồng. Tưới nước đẫm trước khi nhổ 1 giờ.
Cây bắp cải đạt tiêu chuẩn để trồng
Ngoài tiêu chuẩn trên, khi chọn cây giống bạn nên chọn cây to, khoẻ mạnh, không bị dập nát và đúng giống.