Hình thức làm cỏ: Có 2 hình thức làm cỏ.
Làm cỏ thủ công
Làm cỏ bằng tay hoặc bằng cào cỏ cải tiến. Đây là hình thức làm cỏ được ưu tiên.
Dùng thuốc hóa học
Sử dụng các thuốc hậu nẩy mầm, phun sau cấy nhưng không quá 14 ngày và ruộng luôn phải có nước. Có thể sử dụng các thuốc sau:
Phun theo hướng dẫn trên bao bì của từng loại thuốc.
Nếu phun thuốc trừ cỏ cũng cần thực hiện sục bùn 1 - 2 lần sau khi bón phân thúc lần 1 và lần 2, vừa để phân bón được xuống sâu hạn chế bốc hơi phân bón, vừa hạn chế nghẹt rễ lúa.
Nông dân làm cỏ và sục bùn trên ruộng lúa cấy.
Tác dụng sục bùn:
Diệt cỏ dại, làm đất thoáng, tăng nồng độ ô xy trong đất, tạo điều kiện cho sinh vật yếm khí hoạt động, phân giải chất hữu cơ thành dinh dưỡng khoáng dễ tiêu cho cây hút.
Làm đứt 1 số rễ, kích thích rễ mới phát triển mạnh, hút được nhiều màu, lúa phát triển tốt, đẻ khoẻ.
Giảm chất độc hạt trong đất, khử khí sunfuahyđrô (H2S), khí mêtan (CH4)... có trong đất và xung quanh gốc lúa.
Vùi sâu đạm hoá học vào đất, giảm khí NH3 bay hơi gây hao phí trong đất và đảo đều phân trong đất.
Trọng lượng bộ rễ tăng dần, nhanh ở thời kỳ đẻ nhánh và làm đốt, đạt đỉnh cao ở giai đoạn làm đòng. Nên việc làm cỏ sục bùn chỉ tiến hành khi lúa ở giai đoạn đẻ nhánh.
Không làm cỏ sục bùn khi lúa bắt đầu phân hoá đòng cho đến khi lúa trỗ chín.
Các thời điểm làm cỏ
Thời điểm 10 - 15 ngày sau khi sạ, cấy
Làm cỏ thời kỳ này kết hợp sục bùn để giảm nguy cơ cạnh tranh dinh dưỡng ngay từ đầu vụ và hạn chế nghẹt rễ lúa.
Ở thời điểm này vụ xuân thường xuất hiện rêu rớt trên các ruộng trũng, thường xuyên đọng nước. Rêu rớt bám vào cây lúa, bó chặt lấy cây lúa làm cho cây lúa vươn dài, gốc cây yếu, chậm đẻ nhánh.
Biện pháp phòng rêu rớt trên ruộng lúa: Khi trên ruộng có rêu rớt, cần tháo cạn nước, phơi ruộng 1 - 2 ngày, rắc vôi bột rêu sẽ tự chết. Nếu ruộng thường xuyên có rêu rớt, có thể dùng thuốc cỏ Raft 800WG rắc sau cấy 5 - 7 ngày, thuốc có tác dụng hạn chế sự phát triển của rêu rớt.
Thời điểm 30 - 35 ngày sau khi sạ, cấy
Làm cỏ kết hợp sục bùn trên ruộng. Đây là thời điểm cỏ trỗ bông (cỏ lồng vực, đuôi phụng…) hay lúa cỏ đã thể hiện kiểu hình khác với lúa nhà nên rất dễ dàng phát hiện và loại trừ.
Cỏ lồng vực (cỏ gạo) thường gặp trên ruộng lúa.
Thời điểm lúa trỗ 30 - 50%
Cần tiếp tục loại trừ cỏ dại và lúa cỏ để tránh chúng rụng hạt trên ruộng.
Thời điểm trước thu hoạch
Một lần nữa cần loại trừ cỏ dại và lúa cỏ để tránh chúng lẫn tạp vào lúa sau khi thu hoạch.