Mục đích
Tỉa cành, tạo tán giai đoạn kinh doanh giúp vườn cây phân phối đều ánh sáng qua đó tăng hiệu quả quang hợp. Quang hợp tốt sẽ tổng hợp được nhiều chất hữu cơ, đường, bột, chất béo và cả chất đạm làm tăng sản lượng và chất lượng sản phẩm.
Làm mất đi nơi ở lý tưởng cho sâu bệnh phát triển và khi xịt thuốc để xử lý sâu, bệnh hay bổ sung dinh dưỡng, điều tiết sự ra hoa quả cũng dễ dàng phủ kín toàn bộ tán cây.
Giúp tạo cho cây bộ khung cành khỏe, phân phối đều trong tán cây để có thể mang một khối lượng quả lớn.
Giúp ra hoa, kết quả tập trung, tăng sản lượng và chất lượng quả đồng đều.
Trong một số trường hợp như vườn cây đã già cỗi, sản lượng thấp cũng phải đốn phục hồi để cải tạo lại khả năng cho quả. Đốn phục hồi cũng có thể thực hiện để ghép một giống mới vào thay thế giống cũ.
Tạo tán
Ở giai đoạn kinh doanh, nếu cây quá cao (lớn hơn 7 m) thì nên cắt ngọn để hảm bớt chiều cao thuận lợi cho quá trình chăm sóc, thu hoạch (cắt tại vị trí cách gốc 5 - 5,5 m).
Tỉa cành
Xác định cành nhánh cần tỉa bỏ
Cành cần tỉa bỏ: Cành mọc đứng, cành bên trong tán, cành ốm yếu, cành bị sâu bệnh cành mọc quá gần mặt đất.
Cành giữ lại: Cành khoẻ mạnh, cành ở độ cao 1 m so với mặt đất (khi cây cho quả).
Tỉa hết các cành mọc quá sát mặt đất.
Xác định vị trí cắt cành
Cắt tất cả các cành mọc cách mặt đất dưới hoặc bằng 1 m.
Cùng một vị trí trên cây nếu có 2 cành mọc ra thì để 1 cành còn cắt bỏ 1 cành.
Tỉa bỏ hết cành vượt mọc đứng bên trong tán, cành ốm yếu, bị sâu bệnh, cành mọc quá gần mặt đất để cây phát triển tố.
Cắt ngọn sầu riêng khi cây cao trên 7 m, cắt ở vị trí 5 - 5,5 m (cách ngọn 1,5 - 2 m).
Cắt cành vượt của cây sầu riêng, đây là cành mọc vượt thân chính, thường không cho quả.
Cách cắt cành
Sầu riêng ra hoa kết quả trên thân chính, trên cành (kể cả cành lớn và cành nhỏ), không ra hoa ở ngọn cây. Vì vậy chỉ để lại cành khoẻ mạnh, cành mọc ngang ở độ cao 1m so với mặt đất.
Ở giai đoạn này có thể chia làm 3 lần cắt tỉa trong năm
Lần 1: Sau thu hoạch, cắt bỏ cành khô, cành bị bệnh, ốm yếu, cành bị kiệt sức vì đã ra nhiều quả.
Lần 2: Cắt tỉa vào tháng 8 - 9, trước khi bón phân lần thứ 2, cắt bỏ những cành vượt, cành bệnh, cành khô, cành rết, (cành tăm - cành có nhiều cành con hai bên), cắt tỉa xong mới bón phân.
Lần 3: Vào thời điểm cây cho quả bằng quả quýt, cắt tỉa lần này kết hợp với tỉa quả để dồn sức cho những quả còn lại.
Công tác tỉa cành tạo tán cần được tiến hành thường xuyên, liên tục mới có thể tạo được cây sầu riêng có bộ tán thông thoáng cân đối.
Vệ sinh vết cắt: Gọt nhẵn vết cắt, quét sơn, vôi hoặc một loại thuốc trừ nấm cho vết cắt có đường kính trên hoặc bằng 1 cm. Hoặc có thể dùng băng keo nilon cuốn vết cắt cành lại cho nước và sâu bệnh không tấn công vào vết thương.
Chăm sóc cây sau cắt tỉa cành
Sau khi đốn tỉa cành cần kết hợp vệ sinh làm cỏ, thu gom những cành vừa đốn đem đốt bỏ để giảm nguồn sâu, bệnh lây lan cho vụ sau.
Cây sau cắt tỉa rất dễ bị bệnh xì mủ thân, thối rễ gây chết cây, nên xịt thuốc để phòng bệnh xảy ra.
Cây sầu riêng bị xì mủ thân.
Bón phân và tưới nước giúp cây nhanh hồi phục, có thể dùng phân bón gốc hoặc phân bón lá.
Thăm vườn thường xuyên để phát hiện sâu bệnh hại sớm cũng như các cành mới mọc ra sai vị trí thì tiếp tục cắt tỉa.
Lưu ý khi đốn tỉa cây sầu riêng
Phải kiểm tra theo dõi thường xuyên vườn cây để can thiệp kịp thời.
Sau khi thu hoạch, cắt bỏ những cành già yếu, sâu bệnh, những cành bị oằn gãy do mang quả quá nặng… và giữa mùa mưa cũng cần phải cắt bỏ những cành vượt che lấp ánh sáng.
Khi cây ra quá nhiều quả, nên tỉa bớt để tăng chất lượng quả (quả to, đồng đều, đẹp mã) và quan trọng là giữ cho cây khỏe không sớm kiệt sức.
Tỉa quả sầu riêng non.
Tỉa bỏ những cành nhỏ yếu mọc ra từ những cành lớn bên trong tán, những cành mọc thẳng đứng, để giúp cây được thoáng, thụ phấn dễ dàng và quả phát triển tốt hơn. Thường xuyên loại bỏ những nhánh sâu bệnh, khô chết và dập gãy.