Năm 2010, chàng trai trẻ Lưu Tùng Định khi đó mới ngoài 25 tuổi, rời quê Nghệ An lên Mộc Châu (tỉnh Sơn La) làm việc cho một công ty kinh doanh hạt giống. Xuất phát điểm là nhân viên kinh doanh, công việc đưa anh đi khắp các vùng miền, gặp nhiều bà con nông dân.
Anh Lưu Tùng Định hiện vừa sản xuất, vừa làm khâu trung gian tiêu thụ rau cho bà con. Ảnh: Đức Bình.
Thời điểm ấy, ở Mộc Châu nông dân vẫn chủ yếu trồng ngô trên đất đồi, thu hoạch ngô xong mới tận dụng đất để trồng rau, chủ yếu là bắp cải.
Việc sản xuất còn manh mún, canh tác theo phương pháp truyền thống nên người dân không làm chủ được giá bán, phụ thuộc hoàn toàn vào thương lái.
Đến năm 2014, diện tích trồng rau bắt đầu mở rộng, nhiều hộ dân chuyển hẳn từ trồng ngô sang phát triển rau màu. Tuy nhiên, nông sản làm ra nhiều nhưng đầu ra bấp bênh.
“Có những lúc bắp cải chính vụ chỉ 2.000 - 3.000 đồng/kg, lãi chẳng đáng bao nhiêu nên bà con không kỳ vọng nhiều, kỹ thuật trồng vì thế cũng không đảm bảo”, anh Định cho biết.
Đỉnh điểm có thời kỳ hàng tấn cà chua và bắp cải của bà con không tiêu thụ được, nhu cầu tại địa phương thì có hạn.
Trong khi đó ở dưới xuôi, đặc biệt là Hà Nội lại phải nhập rau chủ yếu từ Đà Lạt. Anh Định tự hỏi: “Tại sao Mộc Châu không thể cung cấp rau chất lượng cho thị trường miền Bắc?”.
Những luống rau được phủ nilon để giữ ẩm và hạn chế sâu bệnh. Ảnh: Đức Bình.
Người đàn ông xứ Nghệ lặn lội hằng đêm đến các chợ đầu mối ở Hưng Yên, Hải Dương rồi ra Hà Nội để tìm hiểu nhu cầu và thuyết phục đối tác để tiêu thụ sản phẩm.
Anh nhận được câu trả lời rằng khả năng cung ứng sản phẩm của nông dân rất bấp bênh, được giá mới trồng, mất giá thì bỏ. Vì vậy, các đầu mối thường tìm đến những địa chỉ có thể cung ứng số lượng lớn và ổn định, họ không thể chờ đợi nguồn hàng nhỏ lẻ từ bà con.
Anh quyết định trở thành trung gian, dùng chính uy tín và tiềm lực kinh tế của mình để ký cam kết bảo đảm đầu ra cho nông dân và đầu vào cho các chợ.
Anh nghiên cứu phương pháp luân canh, lựa chọn những loại rau củ trái vụ có giá trị cao như súp lơ, cải kale, cà rốt, su hào, cà chua, dưa chuột… và triển khai xen canh, gối vụ quanh năm.
“Phát triển rau đúng vụ sẽ không cạnh tranh được với các tỉnh dưới xuôi, phải làm những loại rau mà ở dưới họ không trồng được. Mộc Châu có khí hậu được thiên nhiên ưu đãi, nhiệt độ ngày và đêm chênh lệch, ngày không quá nóng, đêm lại mát. Vậy tại sao không thử và phát triển”, anh Định nói.
Nhờ kinh nghiệm trong nghề bán giống, anh Định bắt đầu phối hợp với các hộ gia đình, thuê đất, trồng thử nghiệm rau bắp cải trái vụ. Đến cuối tháng 5/2014, thành quả đầu tiên đã đến, sản lượng bắp cải trái vụ đạt giá bán hơn 10.000 đồng/kg.