Nhiều hộ dân tại xã Hòa Mỹ, tỉnh Đắk Lắk mới (trước sáp nhập tỉnh Phú Yên, Đắk Lắk, xã Hòa Mỹ thuộc huyện Tây Hòa, tỉnh Phú Yên), thay vì đốt rơm rạ sau mùa thu hoạch–một thói quen gây ô nhiễm môi trường đã chủ động thu gom, cuộn rơm để trồng nấm rơm.
Nấm rơm là loại thực phẩm có giá trị dinh dưỡng cao, dễ tiêu thụ trên thị trường. Đặc biệt, mô hình trồng nấm rơm tận dụng được các phụ phẩm từ nông nghiệp như rơm rạ sau thu hoạch, lá chuối, mùn cưa, lục bình, bã mía...
Trong đó, rơm rạ vẫn là nguyên liệu phổ biến và được ưa chuộng nhất vì dễ bảo quản và dễ tìm kiếm sau mỗi mùa lúa.
Kỹ thuật trồng nấm rơm không quá phức tạp nhưng đòi hỏi người làm phải nắm vững các yếu tố về nhiệt độ, độ ẩm và kỹ năng ủ rơm.
Rơm sau khi thu mua được xử lý bằng cách ủ với vôi trong khoảng 10–12 ngày, sau đó đóng khuôn, cấy men giống với cám gạo, rải đều lên bề mặt và phủ kín bằng lớp rơm khô.
Quá trình chăm sóc chủ yếu là tưới phun sương hằng ngày, giữ độ ẩm ổn định. Sau khoảng 12 ngày, nấm bắt đầu mọc và có thể thu hoạch ngay.
Ông Lê Ngọc Thành (bên trái), nông dân xã Hòa Mỹ, tỉnh Đắk Lắk mới đang hướng dẫn kỹ thuật trồng nấm rơm cùng với người làm để đúc thành khuôn trồng nấm rơm.
Ông Lê Ngọc Thành cho biết: “Gia đình tôi không có nhà trại, nên toàn bộ đều trồng ngoài trời. Ban đầu tôi học được kỹ thuật trồng nấm qua các lớp tập huấn và sách báo, sau đó tự mạnh dạn đầu tư thực hành. Nhờ vậy, giờ đây đã trở thành nguồn thu nhập chính của gia đình”.
Hiện ông Thành duy trì diện tích trồng nấm rơm khoảng 1.000m², tập trung sản xuất nấm ngon vào các tháng mùa khô.
Trung bình mỗi năm, ông thu về hơn 130 triệu đồng, sau khi trừ chi phí đầu tư như giống, nhân công và vật tư, lợi nhuận đạt khoảng 40 triệu đồng từ trồng nấm rơm.
Giá nấm rơm dao động từ 80.000 – 90.000 đồng/kg, và được thương lái đến tận trại thu mua hoặc ông tự đem bán tại các chợ trong vùng.
Để duy trì năng suất cần đặc biệt chú trọng yếu tố môi trường, ông Thành chia sẻ: “Đất trồng nấm rơm phải sạch sẽ, không ô nhiễm. Sau mỗi vụ nấm rơm, phải để đất nghỉ ít nhất 6 tháng trước khi tái canh để tránh lây nhiễm nấm bệnh từ vi sinh vật”.
Ngoài hiệu quả kinh tế, mô hình tận dụng rơm rạ sau thu hoạch để trồng nấm ngon còn giúp ông tận dụng tốt phụ phẩm từ sản xuất nông nghiệp.
Sau khi thu hoạch nấm rơm, phần rơm còn lại được tận dụng làm phân bón hữu cơ cho cây trồng, hoặc bán lại cho nhà vườn.