Phương pháp ghép sẽ khắc phục được nhược điểm của gieo hạt, giâm cành, chiết cành. Để có cây giống chất lượng, bạn cần làm tốt các công việc sau:
Sản xuất gốc ghép: Cây gốc ghép là bưởi chua hoặc cây chấp.
Gốc ghép bưởi chua.
Vườn ươm nhân giống phải cách xa vùng nhiễm bệnh vàng lá cam quýt.
Cây gốc ghép có thể ra ngôi trực tiếp trên luống hoặc túi bầu có kích thước 15 x 25 cm đựng hỗn hợp đất phân.
Cây gốc ghép cần giữ trong điều kiện cách ly nguồn bệnh và đặc biệt cần phòng trừ triệt để rầy chổng cánh là môi giới truyền bệnh vàng lá.
Xử lý hạt và gieo ươm gốc ghép: Lựa hạt chắc mẩy, phơi trong mát. Ngâm hạt vào nước ấm khoảng 2 - 3 giờ rồi vớt ra đem ủ vào cát ẩm, thường xuyên tưới nước giữ ẩm. Sau 7 - 10 ngày hạt bắt đầu nảy mầm, đem cấy vào bầu.
Chăm sóc cây con: Thường xuyên tưới nước giữ ẩm, phá váng mặt bầu. Sau 8 - 12 tháng, đường kính gốc ghép khoảng 0,8 - 1 cm, có thể dùng làm gốc ghép.
Chọn cây mẹ ưu tú để lấy mắt ghép
Cây mẹ lấy mắt ghép ít nhất đã có 5 năm cho quả, sinh trưởng tốt, cho năng suất cao và ổn định, chất lượng quả ngon.
Cây lấy mắt ghép không nhiễm bệnh vàng lá.
Lấy mắt trên những cành khỏe, lấy ở phần giữa cành dài khoảng 20 cm cho 5 - 6 mắt ghép.
Thời vụ ghép
Miền Bắc: Ghép vào các tháng 2, 3, 7, 8, 9 khi thời tiết khô ráo.
Miền Nam: Ghép tháng 3 - 5, trong điều kiện mùa khô, đầu mùa mưa.
Cây mẹ lấy mắt ghép và cành chiết.
Phương pháp ghép: Cách ghép quýt phổ biến hiện nay là ghép chữ T hoặc ghép mắt dạng mảnh.
Ghép chữ T
Gốc ghép từ 9 - 12 tháng tuổi, thực hành theo hình trên như sau:
(1) Dùng dao ghép cắt 2 lát trên gốc ghép cách mặt đất 15 - 20 cm (1 dọc, 1 ngang) tạo ra hình chữ T.
(2) Mở vỏ theo vết dọc để luồn mắt ghép vào.
(3-4-5) Lấy mắt ghép bằng một lát cắt từ dưới mắt ghép đưa lên, sao cho mắt ghép lấy đi có dính một màng gỗ mỏng, đặt lên vết cắt hình chữ T đã tạo trên gốc ghép, buộc lại bằng dây ghép chuyên dùng.
Ghép mắt dạng mảnh
Cắt 2 lát trên cành lấy mắt ghép để lấy mắt (cả gỗ và vỏ).
Cắt 2 lát tương tự trên gốc ghép, đưa mắt ghép vào và buộc lại bằng dây ghép chuyên dùng.
Ghép chữ Z
Đây là phương pháp ghép hoàn toàn mới, dễ làm, hiệu quả cao.
Cách ghép: Cả phần gốc ghép và cành ghép đều cắt như nhau. Đầu tiên cắt chéo vát cành khoảng 1 - 2 cm, tùy theo cành to nhỏ, sau đó cắt vát 1 ít ở trên đỉnh và hướng ngược lại, dùng dao tước thẳng theo phần vừa vát độ dài khoảng 2 - 3 cm, sao cho khi phần tước này phủ kín lên phần vát lớn được kín và chìa ra khoảng 0,7- 1 cm, ấn phần thừa xuống ôm lấy thân cành rồi buộc chặt nilon trắng.
Sau khi ghép xong cần hạn chế sinh trưởng ngọn bằng cách cắt ngọn gốc ghép, để tập trung cho quá trình tiếp hợp tốt hơn.
Sau ghép 12 ngày (đối với gốc Volkamer), mở dây quấn mối ghép, tránh để vỏ gốc ghép bị thương tổn do dao rạch khi mở dây.
Sau 5 - 7 ngày nếu mắt ghép còn sống, dùng kéo cắt ngọn gốc ghép ở phía trên cách vết ghép 10 cm (mặt cắt này được quét bằng các loại thuốc gốc Đồng), khoảng 7 - 10 ngày sau, mắt ghép nẩy chồi. Lần thứ hai được thực hiện cách ngay phía trên vết ghép 2 cm khi chồi cao 20 cm, vết cắt cũng được quét sơn hoặc sáp.
Chăm sóc sau ghép
Tưới và bón phân đầy đủ, thông thường sử dụng NPK với tỷ lệ 5:7:5 pha loãng tưới hàng tháng.
Cây giống tốt nhất được giữ trong nhà lưới chống côn trùng và phòng trừ triệt để sâu bệnh như rầy chổng cánh, sâu vẽ bùa, bệnh sẹo, loét…
Cây con trong vườn ươm cần được bấm ngọn, tạo tán.
Tiêu chuẩn cây giống xuất vườn
Khi cây có 2 - 3 cành cấp 1, chiều cao thân chính từ 40 - 60 cm và sinh trưởng tốt, không bị bệnh, đem đi trồng.